×
Zmiana wielkości czcionki:

Funkcjonowanie i Niepełnosprawność

Funkcjonowanie i Niepełnosprawność
Funkcjonowanie i niepełnosprawność to zbiorcze określenie funkcji życiowych, struktur ciała oraz czynności i uczestnictwa. [justify][b][i]Funkcjonowanie [/i][/b]odnosi się do pozytywnych aspektów interakcji pomiędzy osobą z określoną dysfunkcją organizmu a czynnikami środowiskowymi i osobowymi tworzącymi jej tło działania.[/justify] [justify][/justify] [justify][b][i]Niepełnosprawność[/i][/b] z kolei, jako odzwierciedlenie upośledzenia, ograniczenia aktywności czy uczestnictwa odnosi się do negatywnych aspektów tej relacji.[/justify] [justify] [/justify] [justify][/justify] [justify][u][b]Funkcje i struktury ciała[/b][/u][/justify] [justify] [/justify] [justify]Dotyczą ustroju ludzkiego i zawierają klasyfikacje obejmujące funkcjonowanie (czynności) organizmu, a druga struktury (budowę) ciała. Rozdziały obu klasyfikacji zostały zredagowane według układów ciała ludzkiego. Znaczne odchylenia od normy lub brak funkcji określono jako „upośledzenia”. [/justify] [justify] [/justify] [justify][b][i]Funkcje ciała [/i][/b]dotyczą czynności/ układów organizmu w tym fizycznych jak i psychicznych . ICF wyróżnia następujące funkcje organizmu człowieka:[/justify] [justify] [/justify] [justify][ol] [li]Funkcje umysłowe[/li] [li]Funkcje narządów zmysłu i ból[/li] [li]Funkcje głosu i mowy[/li] [li]Funkcje układu sercowo – naczyniowego, oddechowego, krwiotwórczego i odpornościowego[/li] [li]Funkcje układu moczowo – płciowego i rozrodczego[/li] [li]Funkcje układu trawiennego, metabolizmu i układu hormonalnego[/li] [li]Funkcje układu nerwowo – mięśniowo – szkieletowego i funkcje związane z ruchem[/li] [li]Funkcje skóry i struktur powiązanych ze skórą[/li] [/ol] [/justify] [justify] [/justify] [justify][b][i]Struktury ciała[/i][/b] to anatomiczne części organizmu (odpowiadające funkcjom organizmu np. struktury układu nerwowego, układu ruchu, kończyny i ich części, związane z głosem i mową (…).[/justify] [justify][/justify] [justify]Znaczne odchylenia od normy lub brak funkcji czy struktury zastały określone, jako „upośledzenia”. Pojęcie „upośledzenie” (inaczej uszkodzenia, ograniczenia) jest integralnym elementem klasyfikacji ICF, w następującym zakresie[sup]1[/sup]:[/justify] [justify][/justify] [justify][ul] [li]w odniesieniu do struktury może polegać na wadzie rozwojowej, ubytku, utracie lub innym istotnym odchyleniu od normy w budowie organizmu[/li] [li]stanowi odchylenie od przyjętej dla danej populacji normy dotyczącej biomedycznego stanu organizmu i jego funkcji oraz może być ustalana przez odpowiednich specjalistów w odniesieniu do norm dla oceny funkcji fizycznych i umysłowych[/li] [li]może mieć charakter czasowy lub trwały, postępujący, cofający lub nieulegający zmianie, pojawiający się i ustępujący lub ciągły; odchylenie może być niewielkie lub znaczne oraz ulegać wahaniom w czasie[/li] [li]nie jest uwarunkowane etiologią, gdyż sama przyczyna może niewystarczająco wyjaśniać będący jej wynikiem stopień upośledzenia (np. wada wzroku lub kończyny może być nabyta w wyniku urazu lub genetyczna)[/li] [li]nie wskazuje bezwzględnie na obecność choroby i nie musi uznawać osoby za chorą[/li] [li]ma szerszy zakres znaczeniowy niż uszkodzenie, zaburzenie i choroba, np. brak kończyny dolnej w wyniku wady wrodzonej jest upośledzeniem struktury ciała (w rozumieniu tej klasyfikacji), ale nie jest zaburzeniem czy chorobą[/li] [li]jedno upośledzenie funkcji może mieć wywoływać inne, np. brak siły mięśni może upośledzać funkcje ruchu, zakłócenie funkcji serca mogą wpływać na upośledzenie funkcji oddychania, a upośledzenia percepcji mogą zależeć od funkcji umysłowych)[/li] [li]jest klasyfikowane w odpowiednich kategoriach wg. ustalonych kryteriów identyfikacji, np. jako obecne lub nieobecne. Te kryteria są takie same dla funkcji i struktury organizmu. Te kryteria to: utrata lub brak, redukcja (zmniejszenie), dodanie (nadmiar) oraz odchylenie od normy. Po stwierdzeniu obecności upośledzenia można ustalić jego zakres stosując jednolity kwalifikator ICF.[/li] [li]wszystkie składniki sklasyfikowane w ICF określane są ilościowo przy użyciu tej samej skali ogólnej, xxx. 0 brak problemu 0 – 4%, xxx. 1 nieznaczny problem 5 – 24%, xxx. 2 umiarkowany problem 25 – 49%, xxx. 3 znaczny problem 50 – 95%, xxx. 4 skrajnie duży problem 96 – 100%, xxx. 8 nie określony lub xxx. 9 nie dotyczy np.[/li] [li]w przypadku czynników środowiskowych kwalifikator może być użyty do określenia zarówno ułatwień jak i barier środowiska (odpowiednio kropka dziesiętna zostaje zastąpiona znakiem plus, np.: e130+2 oznacza, że pomoce edukacyjne są istotnym ułatwieniem a 130.2 oznacza, że dostęp do pomocy edukacyjnych jest umiarkowaną barierą)[/li] [/ul] [/justify] [justify] [/justify] [justify] [/justify] [justify]Agnieszka Chmielewska,  psycholog[/justify] [justify]________________[/justify] [justify][i][size=2]1. Wilmowska –Pietruszyńska A., Bilski D., ICF jako narzędzie ilościowej oceny naruszenia sprawności w orzekaniu dla potrzeb zabezpieczenia społecznego s.6, 8, Orzecznictwo lekarskie 2010, 7[/size][/i][/justify]