[justify][size=3][font=sans-serif]Integracja dotycząca osób z niepełnosprawnością rozpatrywana jest w wąskim rozumieniu jako zagwarantowanie tym osobom prawa do edukacji i pracy w normalnych strukturach społecznych. W szerokim rozumieniu integracja jest procesem polegającym na przygotowaniu osób niepełnosprawnych do życia w społeczeństwie, jak również kształtowanie właściwych relacji interpersonalnych między osobami sprawnymi i niepełnosprawnymi[sup]1[/sup]. W inny sposób integrację ujmuje Krystyna Błeszyńska. Integracja oznacza jej zdaniem pewną harmonię społeczną powstałą na skutek określonej zgodności różnych elementów systemu społecznego[sup]2[/sup]. Błeszyńska w definicji wskazuje na to, jak duże powiązanie mają ze sobą poszczególne elementy integracji oraz całość rozumianego systemu i połączenia więzami poszczególnych jednostek funkcjonujących w danym społeczeństwie. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Procesy integracyjne obejmują różnego rodzaju treści, formy i płaszczyzny życia społecznego, co komplikuje stworzenie jednoznacznej definicji na ten temat. Według Błeszyńskiej, można wyróżnić cztery główne wymiary integracji. Pierwszym jest wymiar integracji kulturowej. Stopień zintegrowania zależy w tym wymiarze od podobieństw między standardami i wzorami kulturowymi. Ma to związek ze zgodnością między stylem życia konkretnej jednostki a stylem szeroko rozumianej społeczności. Wymiar integracji normatywnej dotyczy zgodności norm i wartości, którymi kierują się poszczególne jednostki z tymi, którymi kieruje się społeczeństwo. Z socjologicznego punktu widzenia osiągnięcie takiej jedności jest możliwe dzięki instytucjonalizacji wartości i norm zbiorowych za pomocą kontroli społecznej i mechanizmów socjalizacji. Trzeci wymiar integracji, komunikatywny, dotyczy form, rodzajów i intensywności kontaktów, które zachodzą między członkami społeczności. Bariery dotyczące komunikacji międzyludzkiej mogą powodować zaburzenia, wyobcowanie i izolację ze strony niektórych jednostek. Na skutek pewnego rodzaju uprzedzeń te bariery, a co za tym idzie, negatywne skutki, narastają. Ostatnim jest wymiar integracji funkcjonalnej, który dotyczy wzajemnych zależności pomiędzy jednostkami, ukazuje ich samowystarczalność w niektórych sprawach. Pokazuje, jak bardzo jednostka jest zależna od drugiej, oraz że razem mogą zdziałać dużo więcej[sup]3[/sup]. [/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Wielowymiarowość procesu integracji społecznej oznacza, iż może być ona rozumiana na wiele różnych sposobów. Za Błeszyńską można wyróżnić cztery główne płaszczyzny tej analizy: po pierwsze, integracja może być rozumiana jako proces lub stan faktyczny; po drugie, może być pojmowana jako cel lub metoda osiągnięcia jakiegoś celu; po trzecie, traktowana może być jako problem indywidualny bądź społeczny; po czwarte, zapisywana może być jako konkretne zadanie lub element do wykonania danego zadania[sup]4[/sup]. W zasadach integracji społecznej osób niepełnosprawnych Błeszyńska wyróżnia dwa zasadnicze modele. Pierwszy kojarzony jest z integracją, która przebiega w drodze asymilacji: osoby niepełnosprawne dostosowuje się i przygotowuje do życia w środowisku osób pełnosprawnych, jednak od osób zdrowych nie wymaga się, aby to one się dostosowywały. Drugi model, emergentny, pokazuje, że integracja powinna być związana z równouprawnieniem, zmianą sposobu zachowania i funkcjonowania osób niepełnosprawnych jak również osób pełnosprawnych. Skutkiem tego modelu jest akceptacja z obu stron zróżnicowania swojego wyglądu, zachowania, stylu życia co daje im równość szans, samorealizację i zaspokojenie podstawowych potrzeb. Błeszyńska wyróżnia także integrację pełną bądź częściową. Rzadko występują sytuacje, kiedy osoba niepełnosprawna nie przynależy chociażby w pewnej części do życia społeczeństwa. Ograniczenia z powodu niepełnosprawności uniemożliwiają pełne uczestnictwo w integracji[sup]5[/sup]. [/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Osoby niepełnosprawne mają współcześnie duży problem z integracją ze społeczeństwem. Są nieraz odrzucane bądź odizolowywane od reszty otoczenia, często też same się izolują. Traktują swoją niepełnosprawność jako barierę przeszkodę w integrowaniu się z resztą społeczeństwa, a jest to bardzo mylne i złudne myślenie. Według terapeutów takie osoby niesłusznie ograniczają się tylko ze względu na swoją niepełnosprawność, gdyż to w żaden sposób nie wyklucza ich z życia społeczeństwa. Osoby niepełnosprawne często świadomie wycofują się z jakiejś wspólnoty bądź grupy, gdyż nie chcą być postrzegane przez pryzmat swojej choroby, odnoszą złe wrażenie na temat tego, w jaki sposób dostrzegają je inne osoby. Na przestrzeni lat postrzeganie niepełnosprawności uległo bardzo dużej zmianie. W czasach starożytnych osoby niepełnosprawne były eliminowane, dzieci rodzące się chore były zabijane. W późniejszym czasie zaczęto akceptować niepełnosprawność. Powstawały szkoły dla dzieci chorych, jednak musiało minąć bardzo dużo czasu zanim społeczeństwo zaczęło akceptować niepełnosprawność. Integracja społeczna osób chorych polega na „sposobie organizowania zajęć i rehabilitacji osób niepełnosprawnych wyrażających się w dążeniu do stworzenia tym osobom możliwości uczestniczenia w normalnym życiu, dostępu do tych wszystkich instytucji i sytuacji społecznych, w których uczestniczą pełnosprawni oraz do kształtowania ustosunkowań i więzi psychospołecznych między pełnosprawnymi i niepełnosprawnymi”[sup]6[/sup]. Osoby niepełnosprawne będą mogły w pełni uczestniczyć w życiu społecznym tylko wtedy, kiedy zostaną zniesione wszystkie bariery, które do tej pory ich powstrzymywały.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][color=black]Odpowiednie kształtowanie wzorców zachowań ludzkich może poprawić sytuację osób niepełnosprawnych w społeczeństwie. Jeżeli ludzie przestaną kierować się stereotypami pomogą w ten sposób integrować się osobom niepełnosprawnym, znikną bariery, które tworzą się w głowach niepełnosprawnych pod wpływem stereotypów. Wyobrażenie procesu pozornej integracji przejawia się myślą o osobie niepełnosprawnej i społeczeństwie, które zgadza się ją przyjąć, o ile spełni ona pewne warunki. Są to światy ludzi niepełnosprawnych i zdrowych nie współistnieją razem, lecz obok siebie. Na drodze integracji pozornej ewentualne bariery zazwyczaj umiejscawia się w osobie niepełnosprawnego koncentrując się np. na stopniu jej niepełnosprawności, czy też posiadanych zdolnościach i umiejętnościach. Co za tym idzie możliwości poradzenia sobie z wymaganiami życia w społeczeństwie ludzi zdrowych. W efekcie niepełnosprawny miałby biernie poddawać się terapii, treningowi, rehabilitacji, by „przystosować” się do integracji[sup]7[/sup]. Postawa jednostki zdrowej wobec chorej ulegając diametralnej zmianie stwarza możliwości, aby integracja społeczna osób niepełnosprawnych mogła wejść w ruch. Wszystko też zależy od tego, z jakim rodzajem niepełnosprawności mamy do czynienia, bo dla jednych barierą będą bariery fizyczne, dla innych społeczne, jeszcze dla innych na przykład, edukacyjne. Bariery edukacyjne związane są z rywalizacją, gdyż uczeń niepełnosprawny jest narażony na tego rodzaju problem, a co za tym idzie na nierówność szans. Jest on też narażony na stres co skutkować może wycofaniem i niechęcią do wzmożonej nauki. Jednym z ważniejszych warunków poprawnej integracji jest tzw „dojrzałość integracyjna środowiska” to znaczy właściwe przygotowanie osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych[sup]8[/sup].  [/color][/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][color=black]Właściwe postawy i zachowania społeczeństwa wobec niepełnosprawnych trzeba kształtować jak najwcześniej. Tego typu działania powinny być przeprowadzane w domach rodzinnych, później w przedszkolach czy szkołach. Społeczeństwo trzeba uświadomić jakie potrzeby mają niepełnosprawni, trzeba je zachęcać do działania nakierowane na potrzeby osób niepełnosprawnych. Integracja społeczna przynosi korzyści nie tylko osobom chorym, ale również i tym zdrowym, uczą się wtedy postrzegania innych nie przez pryzmat choroby, ale cech indywidualnych każdego człowieka.     [/color]W literaturze przedmiotu często podkreśla się, że w kontekście integracji społecznej nie można pominąć kwestii wrodzonej godności ludzkiej. Nauka św. Jana Pawła II głosi, że nikt nie powinien odmawiać człowiekowi pracy czy pomocy tylko ze względu na jego niepełnosprawność.  W myśl nauki Jana Pawła II, każdy człowiek powinien mieć równe szanse, nikogo nie powinno się wyróżniać, dlatego tak samo ludzie chorzy, jak i zdrowi, [color=black]powinni[/color] mieć możliwość pracy, integracji ze społeczeństwem. Społeczeństwo [color=black]na obowiązek[/color] bardziej otworzyć się na ludzi niepełnosprawnych, ułatwiać im dostęp do świata, dlatego tak ważna jest akceptacja[sup]9[/sup]. Osoby zdrowe niechętnie chcą zrzeszać się z osobami chorymi. Styczność z osobami niepełnosprawnymi pokazuje u nich często odczucie zakłopotania, bezsilności i lęku o swój los. Więzi społeczne są bardzo ważne w życiu każdej niepełnosprawnej osoby, gdyż zabezpieczają ją przed samotnością. Zapewniają satysfakcję i zaspakajają potrzebę uczestniczenia w integracji społecznej, a także pomagają przełamać strach i pokonać bariery[sup]10[/sup]. Stereotypy, którymi kierują się osoby zdrowe są bardzo często złe i mylne, gdyż ukazują one osoby chore ja[color=black]ko gorsze, dlatego też pełnosprawni niechętni są często do współpracy z osobami niepełnosprawnymi. Integracja to inaczej mówiąc system prowadzący do rozwoju osób w nią włączonych wymaga ciągłego sprawdzania, pomocy i oceny. Każdy człowiek ma równe prawa i nikt ani nic nie może tego kwestionować bez względu na wszystko. Szansa na zatrudnienie dla osoby niepełnosprawnej poprawia jego sytuację w społeczeństwie i wzmaga jego integracje w życiu społecznym[sup]11[/sup].[/color][/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] [/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Diana Machalska, [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Trener pracy[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]______________________________[/font][/size][/justify] [justify][size=2][font=sans-serif][i]1. J. Sowa, Integracja osób niepełnosprawnych. w: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, red. T. Pilch., Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2003, s. 356. [/i][/font][/size][/justify] [justify][size=2][i][font=sans-serif]2. [/font][font=sans-serif]K. Błeszyńska, Niepełnosprawność a struktura identyfikacji społecznych, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2001, s. 136.[/font][/i][/size][/justify] [justify][size=2][i][font=sans-serif]3.[/font][font=sans-serif]Tamże, s. 135-136.[/font][/i][/size][/justify] [justify][size=2][font=sans-serif][i]4.Tamże, s. 136.[/i][/font][/size][/justify] [justify][size=2][i][font=sans-serif]5. T[/font][font=sans-serif]amże, s. 137.[/font][/i][/size][/justify] [justify][size=2][i][font=sans-serif]6.[/font][font=sans-serif] J. Sowa, Pedagogika specjalna w zarysie, Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 1997, s. 324.[/font][/i][/size][/justify] [justify][size=2][font=sans-serif][i][color=black]7. R. Ossowski, Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji, Wydawnictwo Uczelniane WSP, Bydgoszcz. 1999, s. 203.[/color] [/i][/font][/size][/justify] [justify][size=2][font=sans-serif][i]8. Tamże, s. 204. [/i][/font][/size][/justify] [justify][size=2][font=sans-serif][i]9. Jan Paweł II, Laborem Exercens, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, red. S. Małysiak, Wydawnictwo Św. Stanisława BM, Kraków 1996, s. 68. [/i][/font][/size][/justify] [justify][size=2][i][font=sans-serif]10. T[/font][font=sans-serif]amże, s. 11-18. [/font][/i][/size][/justify] [justify][font=sans-serif][size=2][i]11.Tamże, s.11-18.[/i][/size][/font][/justify] [justify][/justify]