[justify][size=3][font=sans-serif]Lęk powszechnie uznawany jest za wszechogarniający i bardzo nasilony stan emocjonalny o charakterze negatywnym. Można definiować go jako moment oczekiwania na wystąpienie zagrażającego, jednak niepewnego zdarzenia. Lęk jest pojęciem bliskim pojęciu strachu, dlatego też bardzo często terminy te są używane w zamienny sposób. Strach pomimo podobieństwa do lęku, różni się przyczynami powstawania jak też czasem trwania. Bardzo często odnosi się do konkretnych obiektów, stanowi reakcję na określone wydarzenia i sytuacje. Jednostka, która odczuwa lęk, ma zaś trudność z rozpoznaniem przyczyn tego narastającego napięcia, jak też określenia charakteru zdarzenia. Lęk jest odczuciem nieprzyjaznym, nieprzyjemnym i bardzo uciążliwym. Strach to silne i krótkie odczucie[sup]1[/sup]. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Do podobieństw pomiędzy strachem a lękiem zalicza się:[/b][/font][/size] [ul] [li][size=3][font=sans-serif]Przewidywanie niebezpieczeństwa  lub nieprzyjemności[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Nerwowe obawy[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Wzrost pobudzenia[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Negatywny stan emocjonalny[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Niepokój[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Orientacja na przyszłość[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Współwystępowanie doznań somatycznych[sup]2[/sup][/font][/size][/li] [/ul] [/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]W literaturze możemy dostrzec również różnice jakie występują pomiędzy strachem a lękiem. Strach wyrażony jest wobec danego obiektu jak też zagrożenia, w przypadku lęku – źródło pojawiającego się zagrożenia nie jest uchwytne. Strach jest przeważnie sporadyczny i wywoływany przez konkretne sygnały zagrożenia. Lęk jest przewlekły, mający niezidentyfikowany początek. Nie ma w nim jasnych granic, ma zagadkowy charakter, towarzyszy mu wszechobecny niepokój jak też wzmożona czujność. Strach to napięcie, które jest ograniczone w strukturach czasu i przestrzeni, ma ograniczony obszar pojawiającego się zagrożenia, wymaga trwania w stanie pogotowia, i ma racjonalny charakter[sup]3[/sup]. [/font][/size][size=3][font=sans-serif]Powyżej wspomniane różnice pomiędzy samym strachem a lękiem, najczęściej widoczne są w przypadku sytuacji ekstremalnych.[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] Nadmierny lęk jest najważniejszą cechą pojawiających się zaburzeń psychicznych. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] [b]Według systemu klasyfikacyjnego zaburzeń psychicznych DSM-5 oraz międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD-11 wyróżnia się następujące zaburzenia lękowe:[/b][/font][/size] [ul] [li][size=3][font=sans-serif]Zespół lęku panicznego[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Agorafobia[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Specyficzne postacie fobii[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Fobia społeczna[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Lęk separacyjny[/font][/size][/li] [li][size=3][font=sans-serif]Mutyzm wybiórczy[/font][/size][/li] [/ul] [/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Zespól paniki [/b]to wielokrotnie występujące epizody silnego strachu, które mają gwałtowny początek, gdzie jakaś część ma niespodziewany charakter. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Kiedy określona jednostka uskarża się na silny, towarzyszący jej w sytuacjach społecznych strach, szczególnie w towarzystwie innych osób, diagnozuje się jako [b]zespól fobii społecznej.[/b] Do jej głównych cech zalicza się silny, wszechobejmujących strach przed specyficznym obiektem jak też miejscem. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne[/b] to powtarzanie celowych, stereotypowych czynności, np. obsesyjne mycie rąk, natrętne, odrażające myśli, jakim jednostka się opiera. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif][b]Agorafobia [/b]to strach przed obecnością w miejscu publicznym, z którego może być problem z ucieczką. To również uczucie strachu przed wypadkiem, kiedy jednostka przebywa sama w swoim pomieszczeniu. [/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Na [b]zespół stresu pourazowego[/b] składa się wiele symptomów: zaburzenia pamięci, podwyższone pobudzenie, unikanie, strach, przerażenie  - które utrzymują się przez długi czas po wystąpieniu niezwykle stresującego, ekstremalnego doświadczenia.[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif] [b]Zespół uogólnionego lęku[/b] charakteryzuje się uporczywym, nadmiernym, nierealistycznym lękiem przed mogącym potencjalnie wystąpić nieszczęściem, np. strata finansowa, choroba, niepomyślne wydarzenia[sup]4[/sup].[/font][/size][/justify] [justify][font=sans-serif] [b][size=3]Mutyzm wybiórczy[/size][/b][size=3] to zaburzenie dziecięce, kiedy dziecko nie mówi w określonych sytuacjach, pomimo posiadanej zdolności i umiejętności rozumienia oraz korzystania z języka. W przypadku mutyzmu wybiórczego dzieci najczęściej normalnie komunikują się w domu, wśród najbliższych, zaś problemy pojawiają się w szkole bądź przedszkolu[/size][size=3][sup]5[/sup][/size][sup][size=3]. Aleksandra Surma-Wiśniewska Trener pracy [/size][/sup][size=3]______________________________________[/size] [size=2][i]1. Zob. Rachman S., Zaburzenia lękowe. Modele kliniczne i techniki terapeutyczne dla praktyków i pacjentów, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005, s.10-11 2. Ibidem, s.12 3. Zob. Ibidem, s. 13 4. Zob. Ibidem, s. 31 [/i][/size][/font][i][font=sans-serif][size=2]5. https://mojapsychologia.pl/definicje/81,mutyzm_wybiorczy_.html (dostęp z dnia 30.03.2022)[/size][/font][/i][/justify]