[center][b][size=3][font=sans-serif]STEREOTYPY[/font][/size][/b][/center] [justify][size=3][font=sans-serif]Stereotypy to pojęcie szersze niż uprzedzenie. Stereotyp to funkcjonujący w świadomości społecznej uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości, odnoszący się do grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji. Stereotyp sprawia, że identyczne cechy zostają przypisane wszystkim bez wyjątku członkom grupy, niezależnie od rzeczywistych różnic między nimi. Stereotypy są trwałe i trudne do zmiany a także dziedziczone kulturowo. Ich istotą jest podporządkowanie myślenia o świecie zewnętrznym uproszczonym, schematycznym obrazom, np. niektórzy mawiają, że Grecy są leniwi, Niemcy – doskonale zorganizowani, choć sztywni, Brazylijczycy myślą wyłącznie o dobrej zabawie, a Polacy bezustannie narzekają.[/font][/size][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Stereotypy są nieodłącznym elementem życia społecznego. Każdy z nas żywi stereotyp w stosunku do przedstawicieli innej grupy. Stereotyp to rodzaj generalizacji, uogólnienia cech, motywów lub zachowania na całą grupę ludzi. Stereotyp to obraz grupy, czy zbiorowości, który mamy w naszej głowie. Stereotypy mogą dotyczyć grupy własnej lub grupy obcej. W powszechnej świadomości samo słowo stereotyp kojarzy się negatywnie – nie powinniśmy myśleć stereotypowo, a same stereotypy są zawsze negatywne. Jednak nie zawsze tak jest. Badacze wyróżniają stereotypy negatywne i pozytywne, a posługiwanie się stereotypami niesie też pewne korzyści, jednak warto znać ograniczenia, które z tego wynikają. Stereotypy spełniają pewne funkcje, np. ułatwiają funkcjonowanie, bo dają gotowe wzorce myślenia i zachowania, porządkują świat, oszczędzają „wysiłku poznawczego” oraz wzmacniają tożsamość grupową – dają poczucie przynależności i bezpieczeństwa. Z drugiej strony ograniczają nasze doświadczenie i rozwój, mogą być krzywdzące, sprawiają, że łatwo nami manipulować, ponieważ nie sprawdzamy napływających do nas informacji, kierując się nim, możemy zacząć funkcjonować w nie prawdziwej rzeczywistości oraz usprawiedliwiają nasz zachowania. Stereotyp jest ponad jednostkowy, jest on elementem wiedzy zbiorowej, która jest przekazywana z pokolenia na pokolenie. Stereotyp dotyczący różnych narodowości bardzo często jest zakorzeniony w tradycji i kulturze, a jego przejawy można odnaleźć w różnych tekstach kultury, w tym w literaturze i w filmie. Stereotyp nie jest więc oparty na bezpośrednim, indywidualnym doświadczeniu jednostki. Sprawia to, że stereotypy są sztywne, trudno podlegają zmianom. Zmiana stereotypu jest możliwa, ale zajmuje wiele czasu, ponieważ jest ona zmianą wiedzy zbiorowej w społeczności.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Zmiana stereotypów polega na zastosowaniu tych samych rozwiązań, które są stosowane w przypadku zmiany uprzedzeń, czyli edukowania i uświadamiania oraz stwarzania warunków do współpracy.[/font][/size][/justify] [center][size=3][font=sans-serif][b]UPRZEDZENIA[/b][/font][/size][/center] [justify][size=3][font=sans-serif]Uprzedzenie jest indywidualną postawą zawierającą silny ładunek emocjonalny wobec pewnej osoby lub zbiorowości. Uprzedzenie to wrogie bądź negatywne nastawienie dotyczące wyróżniającej się grupy ludzi, oparte wyłącznie na ich przynależności do tej grupy. Uprzedzenia karmią się negatywnymi stereotypami dotyczącymi jednostek lub grup. Są mocno wbudowane w nasze myślenie, mogą być bardzo krzywdzące a nawet niebezpieczne. [/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Zarówno stereotypy jaki i uprzedzenia mają znaczący wpływ na postrzeganie świata.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Często nie zdajemy sobie sprawy jak łatwo możemy skrzywdzić drugiego człowieka kierując się nim w ocenie innych. Szczególne znaczenie ma kierowanie się nimi przy postrzeganiu osób z niepełnosprawnością. Z góry zakładamy że osoby na wózku inwalidzkim nie są w stanie pracować tak efektywnie jak osoby zdrowe. A mamy mnóstwo dowodów że jest to błędne myślenie. Kiedy widzimy osobę z niepełnosprawnością wzbudza się w nas przekonanie, że jest słaba, że sama sobie nie radzi. Myślenie takie jest bardzo krzywdzące ponieważ osoby z niepełnosprawnościami niejednokrotnie są bardziej wydajni w pracy niż osoby pełnosprawne. Bardzo często ranimy drugą osobę kierując się właśnie stereotypami bądź uprzedzeniami.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Poza tym PAMIĘTAJMY , że osoby z niepełnosprawnościami są to osoby sprawne inaczej.[/font][/size][/justify] [justify][/justify] [justify][size=3][font=sans-serif]Katarzyna Włodarczyk[/font][/size][/justify] [size=3][font=sans-serif]Opiekun stażysty[/font][/size]