×
Zmiana wielkości czcionki:

Niepełnosprawność - wybrane zagadnienia

Niepełnosprawność - wybrane zagadnienia
[justify]Upośledzenie sprawności zarówno fizycznej jak i psychicznej w następstwie chorób czy urazów towarzyszy ludzkości od zawsze. Niezależnie od przyczyny, charakteru, czasu i okoliczności naruszenia sprawności organizmu każdy stan chorobowy może zakończyć się w trojaki sposób[sup]1[/sup]. Działania medyczne dążą do tego, aby osoba w pełni wyzdrowiała, niestety zdarza się, że pacjent umiera mimo wiedzy i umiejętności lekarzy, a u części osób następuje różnego stopnia uszkodzenie poszczególnych organów czy układów organizmu oraz upośledzenie ich funkcjonowania w stopniu, który powoduje niepełnosprawność. Właśnie zmieniające się poglądy na temat upośledzenia sprawności i przyczyn ich powstawania miały zasadniczy wpływ na sposób traktowania osób niepełnosprawnych. Stosowano różne nazewnictwo, grupowano osoby według przyczyn chorobowych (np. chorych psychicznie), powodów powstania (np. inwalidzi wojenni), aż do prób systemowego rozwiązania problemów osób niepełnosprawnych dopiero w połowie XX wieku. [/justify] [justify][/justify] [justify]Terminologia niepełnosprawności ewaluowała wraz ze zmianami społecznymi oraz rozwojem medycyny. Przez długi czas niepełnosprawność uważano za problem medyczny i jednostkowy, rehabilitację utożsamiano z procesem leczenia, a wszelkie trudności, na jakie napotykała osoba w codziennym życiu uważano za naturalne i nieuniknione. Aspekty psychospołeczne dotyczące życiowych rzeczywistych problemów osób niepełnosprawnych np. takich jak usuwanie barier ograniczających ich uczestnictwo w życiu społecznym czy zawodowym, nie były uwzględniane.[/justify] [justify] [/justify] [b]1.[size=1][font=Times New Roman]  [/font][/size]Definicje niepełnosprawności, które można uznać za obecnie obowiązujące w Polsce[font=Times New Roman, serif][size=2][sup]2[/sup][/size][/font][/b] [justify]Nie istnieje jedna, powszechnie stosowana definicja niepełnosprawności. W literaturze przedmiotu można spotkać różne definicje osoby niepełnosprawnej, zarówno ogólne, przydatne dla celów statystycznych i polityki społecznej, jak również definicje opracowywane dla określonych celów, w tym rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnienia, a także szkolnictwa specjalnego, różnych świadczeń i przywilejów.[/justify] [justify][/justify] [justify]Definicja ogólna podana przez T. Majewskiego  brzmi: osoba niepełnosprawna to taka, u której uszkodzenie i obniżony stan sprawności organizmu spowodował utrudnienie, ograniczenie lub uniemożliwienie wykonywania zadań życiowych i zawodowych oraz wypełniania ról społecznych biorąc pod uwagę jej wiek, płeć, stan, czynniki środowiskowe, społeczne i kulturowe (Majewski, 1995). Jest ona  w założeniach zgodna z definicją podaną przez Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia Światowej Organizacji Zdrowia z 2001. W Polsce stosowane są różne definicje dotyczące osób niepełnosprawnych:[/justify] [justify][/justify] [ul] [li][b]„Osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji”. [/b](Karta Praw Osób Niepełnosprawnych)[/li] [/ul] [ul] [li][b]Niepełnosprawność oznacza „trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy”.[/b] (Ustawia z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, która reguluje prawa przysługujące osobom niepełnosprawnym) [/li] [/ul] [justify] [/justify] Agnieszka Chmielewska Psycholog, doradca zawodowy __________________________ [size=2][sup][font=Times New Roman, serif][i]1[/i][/font] [/sup][i]Wilmowska - Pietraszyńska A., w: Wilmowska - Pietraszyńska A, Dorota M. Fal (red.) ICF – Nowe spojrzenie na człowieka, Warszawa 2014[/i][/size] [size=2][i][font=Times New Roman, serif][sup]2[/sup][/font] B. Kurkus - Rozowska, Osoby niepełnosprawne a jakość życia, CIOP – PIB[/i][/size]